Samen onderweg met...

Het is vrijdag, de zon schijnt en Frank geniet van een weekje vakantie. Voor hem het perfecte moment om langs ‘zijn’ monument te gaan. Met een gieter in zijn ene hand en een poetsdoek in de ander zorgt Frank ervoor dat de bronzen afgietsels en het tuintje eromheen er weer netjes bij staan. Op het monument staan de namen van de vliegers die de ramp niet overleefden. ‘Ik kom hier regelmatig. Dan zorg ik ervoor dat alles er weer mooi bijstaat. Inmiddels zijn er meerdere omwonenden die zich ook om het monument bekommeren. Deze plantjes? Die stonden er de vorige keer nog niet’, vertelt hij terwijl hij naar de rode geraniums wijst. Hij legt z’n schepje neer en kijkt op. ‘Zullen we anders even gaan zitten, dan neem ik je mee in het verhaal.’

Terug naar 7 juli 1944. Honderden Amerikaanse bommenwerpers vliegen vanuit Engeland naar Duitsland. Het doelwit zijn de olie-installaties in het Duitse Merseburg. Eén van de vliegtuigen raakt boven het West-Friese platteland uit koers door de turbulentie van het vliegtuig dat ervoor vliegt. Een enorme crash is het gevolg. Er ontstaat direct brand. Allebei de toestellen, die nog aan elkaar vastzitten, storten neer en exploderen op ongeveer drie kilometer hoogte boven Hoorn. Brokstukken en bommen komen verspreid over een groot gebied terecht. In totaal zijn er twintig bemanningsleden betrokken bij het ongeluk. Zeven overleven door hun parachute. Zes hiervan worden gevangengenomen door de Duitsers. Eén sergeant weet te ontsnappen. Dertien bemanningsleden komen om. Ook komt één inwoonster van de stad om doordat er een bom op haar huis viel.  

Frank is op het bankje gaan zitten tegenover het monument. Hij heeft zijn ‘kladjesmap’ erbij gepakt. In de map zitten allerlei papieren, foto’s, telegrammen en krantenartikelen over de vliegtuigcrash. Deze heeft hij de afgelopen jaren bij elkaar verzameld. Hij begint te vertellen. ‘De familie van mijn vader komt uit Hoorn. Er stonden vroeger altijd wel boeken in de kast over de oorlog, maar dit heeft me nooit per se getrokken.’ Tot hij begin jaren negentig tijdens zijn dienstplicht een kameraad leerde kennen. ‘Hij was enorm geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog en dan voornamelijk de vliegtuigcrashes die hadden plaatsgevonden. Toen hij over de gebeurtenis in Hoorn vertelde, wekte dit wél mijn interesse. Toen ben ik erin gedoken om er alles over te weten te komen’, vertelt Frank. 

Frank dook met zijn neus in de boeken, zocht het hele internet af en bezocht verschillende archieven en oorlogsmusea. ‘Ik kon op den duur steeds meer puzzelstukjes leggen. Dat werkte heel motiverend. Ik kwam steeds meer te weten over wat er nu precies gebeurd was en met wie.’ Toen de gebeurtenis voor Frank steeds duidelijk werd, besloot hij dat de gevallen vliegers erkenning verdienden. In 1995 is op initiatief van Frank het vliegersmonument in Hoorn onthuld. Een bijzondere gebeurtenis. Tot de dag van vandaag voelt hij zich verbonden met de plek. 

Inmiddels kan Frank wel een boek schrijven met al de informatie die hij de afgelopen jaren bij elkaar heeft gesprokkeld. Hij gaat zelfs een stapje verder dan alleen zijn ‘kladjesmap’ vullen. ‘Ik heb een poosje terug een brokstuk van een van de vliegtuigen gekregen. Deze lag stof te vangen in het archief van een museum. Deze heb ik in ontvangst mogen nemen en ga ik thuis een mooi plekje geven. Voor hen was het rommel, voor mij heel waardevol.’ Naast dit unieke object heeft hij ook contact met de nabestaanden van de ramp. ‘Tijdens mijn zoektocht naar informatie kon ik steeds meer linkjes tussen personen leggen. Al was dit wel een uitdaging, want de meeste vliegers waren jonge jongens. Nog ongetrouwd. Dus ze hadden geen vrouw en kinderen.’ Toch is het hem gelukt om in contact te komen met familieleden. ‘Zo heb ik onder meer een oomzegger mogen ontmoeten. Dit is heel bijzonder.’ Ook zijn er nabestaanden naar Nederland gekomen om het monument te zien. Frank: ‘Dit zijn hele emotionele momenten. Zij zijn heel dankbaar voor het monument en de aandacht die erin is gestoken.’ Binnenkort gaat hij een tripje naar Engeland maken om een aantal betrokkenen te ontmoeten. ‘Voor hen voelt het echt als erkenning naar hun gestorven familielid.’ 

Nu 4 en 5 mei weer voor de deur staat, is Frank weer veel bezig met het monument. ‘Er is hier een herdenking en bloemlegging. Dan staan we met elkaar stil bij de gevallen vliegers.’ Ondanks dat Frank zijn map steeds voller wordt en de puzzel steeds completer wordt, blijft Frank het verhaal onderzoeken. ‘Er zijn nog een aantal open eindjes. Ik hoop hier toch ooit wel achter te komen. Zo heb ik bij een aantal vliegers nog geen nabestaanden gevonden.’ Dat de vliegers dit verdienen, is volgens Frank duidelijk. ‘Ik wil voorkomen dat dit verhaal verwaterd. Door er mee bezig te zijn, krijgen zij de aandacht die ze verdienen. We zijn ze niet vergeten.’